Sau một thời gian sử dụng, máy tính thường gặp tình trạng chậm, đơ, mở ứng dụng mất nhiều thời gian hoặc không đáp ứng được nhu cầu công việc mới. Với tình trạng như thế này chỉ cần nâng cấp một số linh kiện là đã có thể cải thiện đáng kể tốc độ và độ ổn định. Dưới đây Paktutor.org gợi ý đến bạn top phần cứng máy tính nên nâng cấp phù hợp cho cả laptop lẫn PC.

Top phần cứng máy tính nên nâng cấp để tăng hiệu suất

Ổ Cứng

Nếu máy tính của bạn vẫn đang dùng ổ HDD, thì SSD chính là bản nâng cấp mang lại khác biệt lớn nhất:

Lợi ích nổi bật:

• Khởi động Windows nhanh gấp 5–10 lần;
• Mở ứng dụng chỉ trong vài giây;
• Truy xuất file mượt mà, không tiếng ồn, không giật lag;
• Ít sinh nhiệt, ít bị sốc vật lý hơn HDD.

Nên chọn loại nào?

• SSD SATA 2.5 inch: phù hợp với laptop đời cũ, giá vừa phải;
• SSD NVMe M.2: tốc độ cao hơn nhiều lần, phù hợp với máy đời mới.

Khi nào nên nâng cấp?

• Máy mở ứng dụng hoặc phần mềm mất hơn 10 giây;
• Khởi động máy lâu, thường xuyên bị lag;
• Dung lượng trống còn quá ít.

RAM

RAM quyết định máy có chạy mượt khi mở nhiều tab, nhiều ứng dụng hay không. Khi dung lượng RAM không đủ, máy sẽ dùng ổ cứng để bù, điều này vô tính khiến hiệu năng giảm mạnh.

Các dấu hiệu cần nâng cấp RAM:

• Mở 5–10 tab Chrome là bị giật;
• Phần mềm thiết kế, chỉnh ảnh, học online bị đứng;
• Task Manager báo sử dụng RAM gần 100%.

Dung lượng đề xuất:

• 4GB: chỉ nên dùng cho tác vụ cơ bản;
• 8GB: phù hợp học tập, văn phòng, lướt web;
• 16GB: dành cho đồ họa, lập trình, chơi game;
• 32GB+: cho dựng phim, render 3D, AI, máy ảo.

Lưu ý: Cần kiểm tra số khe RAM còn trống, chuẩn RAM (DDR3, DDR4, DDR5) và tốc độ bus trước khi mua.

CPU

CPU ảnh hưởng trực tiếp đến tốc độ xử lý của toàn bộ hệ thống. Tuy nhiên, không phải máy nào cũng có thể nâng cấp CPU nhất là laptop.

Khi nào nên xem xét nâng cấp CPU?

• Render video chậm, xuất file nặng mất nhiều thời gian;
• Chơi game bị tụt FPS dù đã có card đồ họa tốt;
• Máy chạy đa nhiệm nhưng phản hồi chậm.

Lưu ý trước khi nâng cấp CPU:

• Kiểm tra socket của mainboard (LGA1151, AM4,…);
• Đảm bảo hệ thống tản nhiệt đủ tốt;
• Kiểm tra BIOS có hỗ trợ CPU mới hay không.

Với laptop nên cân nhắc kỹ hoặc chọn thay máy nếu CPU bị hạn chế quá nhiều.

Card Đồ Họa (GPU)

Nếu bạn làm thiết kế 3D, dựng video, chơi game hoặc dùng phần mềm nặng GPU như AutoCAD, Blender, Premiere,… thì nâng cấp card đồ họa sẽ mang lại hiệu quả tức thì.

Lợi ích khi nâng cấp GPU:

• Xử lý hình ảnh, video, mô hình 3D nhanh hơn;
• Cải thiện chất lượng đồ họa trong game;
• Hỗ trợ AI, machine learning mượt hơn.

Lưu ý quan trọng:

• Cần kiểm tra nguồn máy (PSU) đủ công suất;
• Mainboard có khe PCIe tương thích;
• Vỏ máy còn đủ không gian lắp card.

Nếu bạn chỉ học tập, làm việc văn phòng hoặc chỉnh sửa ảnh cơ bản, card tích hợp có thể đã đủ dùng.

Nguồn máy tính (PSU)

Nhiều người chỉ nâng cấp CPU, RAM, GPU mà bỏ qua nguồn điện, trong khi đây là phần cứng giữ vai trò bảo vệ toàn hệ thống.

Khi nào nên nâng cấp PSU?

• Lắp thêm card đồ họa rời;
• Máy thường tắt đột ngột, treo khi chạy nặng;
• Nguồn cũ không có chứng nhận 80 Plus.

Gợi ý công suất theo cấu hình:

• Máy văn phòng: 350–450W;
• Máy đồ họa/game tầm trung: 500–650W;
• Máy cao cấp: 700–850W trở lên.

Chọn nguồn có thương hiệu, công suất thật và chuẩn 80 Plus Bronze hoặc cao hơn để đảm bảo độ bền.

Tản nhiệt

Khi CPU hoặc GPU nóng quá mức, hiệu suất sẽ bị giảm do cơ chế tự hạ xung. Nâng cấp hệ thống tản nhiệt sẽ giúp máy hoạt động ổn định hơn.

Các lựa chọn phổ biến:

• Quạt tản nhiệt khí: chi phí thấp, dễ lắp;
• Tản nhiệt nước AIO: đẹp, hiệu năng cao, phù hợp PC hiệu năng mạnh.

Với laptop, có thể dùng đế tản nhiệt hoặc vệ sinh, thay keo tản định kỳ.

Bạn đọc xem thêm:

• Top 5 phần mềm giảm dung lượng ảnh, giảm size ảnh trên máy tính
• Những phần mềm biên tập video miễn phí tốt nhất hiện nay

Màn hình

Màn hình không ảnh hưởng trực tiếp đến hiệu năng xử lý nhưng lại nâng chất lượng hiển thị và trải nghiệm làm việc và giải trí.

Lựa chọn đáng cân nhắc:

• Màn Full HD hoặc 2K cho làm đồ họa, xem phim;
• Tần số quét 144Hz trở lên cho game thủ;
• Tấm nền IPS cho màu sắc chính xác.

Bạn không cần bỏ ra số tiền lớn để sắm máy mới nếu biết đầu tư đúng vào những linh kiện cần thiết. SSD và RAM là hai nâng cấp dễ thực hiện, hiệu quả cao nhất. Với các nhu cầu chuyên sâu hơn, bạn có thể cân nhắc GPU, CPU, PSU và tản nhiệt để đồng bộ hiệu năng tổng thể. Trước khi nâng cấp, hãy xác định rõ mục đích sử dụng, kiểm tra khả năng tương thích, và tham khảo tư vấn nếu cần. Nâng cấp đúng cách sẽ giúp máy tính của bạn “lột xác” mạnh mẽ, tiết kiệm chi phí và kéo dài tuổi thọ thiết bị.

Trên đây là top phần cứng máy tính nên nâng cấp, tùy vào tình trạng hiện tại, bạn có thể ưu tiên SSD, RAM, GPU hoặc CPU để đạt hiệu quả rõ rệt nhất. Chỉ cần lựa chọn đúng linh kiện và tương thích, chiếc máy cũ cũng có thể mạnh mẽ như mới. Việc nâng cấp phần cứng không chỉ giúp máy tính chạy nhanh hơn mà còn kéo dài tuổi thọ thiết bị, đáp ứng tốt các nhu cầu học tập, làm việc hay giải trí.