Dược lâm sàng là một loại hình nhân viên y tế đặc biệt, được Bộ Y tế đưa vào danh sách cấp chứng chỉ hành nghề để phát triển sử dụng hợp lý và đúng đắn các thuốc và vật dụng y tế. Vai trò và nhiệm vụ của Dược sĩ lâm sàng tại bệnh viện là gì?.

Mục tiêu chung

Dược lâm sàng là một chuyên khoa y tế mô tả dịch vụ của dược sĩ lâm sàng thúc đẩy việc sử dụng hợp lý và đúng đắn các thuốc và vật dụng y tế. Đây là thuật ngữ thông dụng trong y văn và thực hành dược. Dược sĩ lâm sàng là một loại hình nhân viên y tế đặc biệt, đã được Bộ Y tế đưa vào danh sách cấp chứng chỉ hành nghề. Tuy nhiên, tại các cơ sở các bệnh viện dược lâm sàng còn rất “mỏng”. Dược lâm sàng thiếu hụt ít nhiều sẽ ảnh hưởng đến chất lượng điều trị trong sử dụng thuốc cho bệnh nhân.

Dược lâm sàng là gì?

Dược sĩ lâm sàng có làm việc trực tiếp với bác sĩ, với các với bệnh nhân để đảm bảo các loại thuốc được kê đơn và mang sử dụng cho cho bệnh nhân đạt được kết quả tốt nhất.

Dược lâm sàng là một bộ phận của khoa Dược hoạt động theo hướng  dẫn  của bác sĩ. Mức độ triển  khai  hoạt động Dược lâm sàng tại  các  bệnh viện  còn  rất  khác  nhau vì phụ thuộc trình độ nhân lực dược, cơ quan quản lý. Tại nhiều nước trên thế giới, Dược lâm sàng đã được chứng minh ngày càng được đề cao. Đối với các bệnh mạn tính thì vai trò tư vấn, theo dõi, giám sát của người Dược lâm sàng càng  quan  trọng.

Dược lâm sàng không chỉ nhằm nói đến hoạt động của dược sĩ ở bệnh viện, bao gồm tất cả các dịch vụ mà người dược sĩ lâm sàng thực hành ở bệnh viện. Một dược sĩ lâm sàng có thể thực hiện các hoạt động dược tại bệnh viện, các nhà thuốc cộng đồng, các dịch vụ chăm sóc tại nhà giống như dược sĩ bệnh viện.

Dược lâm sang khác với dược, Dược nhấn mạnh trên kiến thức về tổng hợp bào chế thuốc. Còn Dược lâm sàng nghiêng nhiều hơn về các cách dùng thuốc và tác động của thuốc trên bệnh nhân, phân tích các nhu cầu của đông đảo người dùng thuốc.

Như vậy Dược Lâm sàng trọng tâm sang đối tượng dùng thuốc. Về mặt thuật ngữ, Dược lâm sàng định nghĩa rất khác nhau. Tuy nhiên, các khái niệm này chung ý nghĩa là sử dụng thuốc sao cho hợp lý, an toàn và hiệu quả. Dược lâm sàng là một chuyên khoa của ngành y mô tả các hoạt động của dược sĩ lâm sàng, theo Hội Dược lâm sàng Châu Âu định nghĩa. Dược lâm sàng thúc đẩy việc sử dụng thuốc hợp lý, an toàn. Dược lâm sàng là một lĩnh vực dược liên quan đến khoa học và thực hành sử dụng thuốc hiệu quả. Đây cũng là một môn khoa học, dược sĩ sẽ tham gia chăm sóc bệnh nhân nhằm điều trị và tăng cường sức khỏe, tinh thần, thể chất, ngăn ngừa bệnh tật.

Theo giảng viên dược, Cao đẳng dược TPHCM chia sẻ, ở Việt Nam thì hoạt động dược lâm sàng trong bệnh viện đã được Bộ y tế định nghĩa khá hoàn thiện. Dược lâm sàng là hoạt động thuộc lĩnh vực khoa học sức khoẻ, nhằm tư vẫn về thuốc cho thầy thuốc, giúp tối ưu hóa các phác đồ điều trị. Hướng dẫn sử dụng thuốc an toàn, hợp lý, tư vấn, hiệu quả cho cán bộ y tế và cho người bệnh.

Mục tiêu chung của các hoạt động Dược lâm Sàng đó là phát huy tối đã hiệu quả của thuốc. Thức đẩy việc dùng thuốc và vật dụng y tế đúng và hợp lý. Dùng thuốc điều trị hiệu quả nhất cho từng đối tượng bệnh nhân. Giảm tối thiểu các chi phí của điều trị thuốc cho bệnh nhân, đưa ra các điều trị tốt nhất cho số lượng lớn nhất bệnh nhân.

Giảm tối thiểu nguy cơ các tác dụng phụ trong quá trình điều trị như giám sát liệu trình điều trị và tuân theo phác đồ điều trị.

Vai trò của Dược lâm sàng trong khám chữa bệnh

Sử dụng thuốc hợp lý ở liều thích hợp trên từng cá thể người bệnh khoảng cách đưa thuốc và thời gian sử dụng thuốc giảm tới mức thấp nhất chi phí cho người bệnh và cộng đồng.

Dược lâm sàng có vai trò quan trọng trong lĩnh vực y tế

Dùng thuốc đáp ứng được yêu cầu lâm sàng của người bệnh, đáp ứng được những yêu cầu về chất lượng, giá cả phù hợp là một trong những mục tiêu quan trọng của dược lâm sàng.

Nhiệm vụ của Dược sĩ lâm sàng

• Chịu trách nhiệm về thông tin thuốc trong bệnh viện, giám sát, báo cáo tác dụng không mong muốn của thuốc, triển khai mạng lưới theo dõi, và công tác cảnh giác dược
• Tham gia theo dõi, kiểm tra việc kê đơn thuốc nội trú và ngoại trú nhằm sử dụng thuốc an toàn
• Tư vấn về sử dụng thuốc an toàn, hợp lý cho cán bộ y tế và người bệnh
• Hướng dẫn và kiểm tra việc sử dụng thuốc trong bệnh viện.
• Tham gia nghiên cứu khoa học và bồi dưỡng nghiệp vụ chuyên môn theo sự phân công
• Tham gia bình ca lâm sàng định kỳ tại khoa lâm sàng, tại bệnh viện
• Đánh giá tình trạng sức khỏe của bệnh nhân và tối ưu nhu cầu của người bệnh và mục tiêu điều trị hay không.
• Phát hiện các vấn đề sức khỏe mới phát sinh trong quá trình điều trị
• Đánh giá sự phù hợp của các loại thuốc mà bệnh nhân đang sử dụng.
• Theo dõi diễn tiến của người bệnh để xác định tình hình sức khỏe của người bệnh.
• Thảo luận với bác sĩ điều trị cho người bệnh trong việc lựa chọn thuốc có thể đáp ứng tốt nhất theo nhu cầu của người bệnh
• Giới thiệu và chuyển bệnh nhân đến bác sĩ để khám để được chẩn đoán và điều trị thích hợp.
• Tư vấn cho người bệnh cách sử dụng thuốc đúng nhất.
• Hướng dẫn và giáo dục người bệnh các hoạt động khác để cải thiện hoặc duy trì sức khỏe
• Dược sĩ lâm sàng sẽ trao đổi với bác sĩ điều trị xây dựng kế hoạch sử dụng thuốc cho bệnh nhân để đáp ứng mục tiêu điều trị cho từng bệnh nhân.
• Dược sĩ lâm sàng sử dụng kinh nghiệm lâm sàng để giải quyết các vấn đề sức khỏe của người bệnh từ loại thuốc theo y lệnh của bác sĩ điều trị.
• Dược sĩ lâm sàng vận dụng kiến thức chuyên ngành dược lâm sàng vào thực tế trong hoạt động chăm sóc bệnh nhân bao gồm dược động học, liều dùng
• Có lời khuyên phù hợp với từng người bệnh nhằm đáp ứng tốt nhất khi dùng thuốc.